Landbouw in transitie
De landbouw is in transitie. We staan voor de uitdaging om een groeiende wereldbevolking te voeden met gezonde, hoogwaardige landbouwproducten zonder residuen van ongewenste stoffen. Het uitgangspunt is dat landbouwproductie de ecosysteemfunctie van de bodem en de biodiversiteit versterkt; zowel in de bodem als boven de grond. Door zo efficiënt mogelijk om te gaan met inputs (water, energie en grond- en hulpstoffen) kunnen emissies en residuen worden geminimaliseerd.
Boeren en hun coöperaties zetten verschillende strategieën in om aan deze transitie bij te dragen. Een voorbeeld van een strategie is toepassing van precisielandbouw. Een andere veelbelovende route is de transitie naar regeneratieve landbouwmethoden, waarbij de focus ligt op het versterken van de ‘samenwerking’ tussen bodem en plant.
Wat is regeneratieve landbouw?
Regeneratieve landbouw is een verzamelnaam van landbouwpraktijken die een positieve bijdrage leveren aan natuur, milieu, klimaat, voedselzekerheid en sociale omstandigheden. Voorop staat dat het de fysische, chemische en biologische bodemkwaliteit verbetert en biodiversiteit en natuur versterkt. Door bijvoorbeeld organische mest te gebruiken in plaats van kunstmest en zo min mogelijk chemische gewasbescherming, creëer je een beter functionerende bodem en een veerkrachtiger ecosysteem. Op deze manier stimuleer je de biodiversiteit, kunnen planten meer weerstand bieden tegen ziekten en plagen en kunnen ze mogelijk meer voedingsstoffen opnemen die de voedingswaarde verhogen.
Regeneratieve landbouw leidt dus tot een voedselsysteem waarbij biodiversiteit en circulariteit mogelijkheden bieden voor een ander bedrijfsmodel voor boeren dat met name door het verminderen van inputs en het verwaarden van kwaliteitsproducten rendabel kan zijn. Denk bij regeneratieve landbouw aan:
- bodembiodiversiteit door te werken met groenbemesters of jaarrond de bodem bedekt te houden;
- organische koolstof door gewasresten te laten liggen;
- vijanden van ziektes en plagen aantrekken door inzet van bloemen, struiken en bomen.
Waar werken we aan?
Het project ‘100 hectare regeneratief’ wil dit transitiepad versnellen door samen met 40 boeren op zoek te gaan naar regio-, grondsoort-, bedrijfs- en productspecifieke toepassingen van regeneratieve landbouw. Daarbij wordt rekening gehouden met onderlinge afhankelijkheden door effecten en consequenties van verschillende maatregelen tegen elkaar af te wegen. In dit project staat een rendabel bedrijfsmodel voorop door bodemvitaliteit, kringlopen en biodiversiteit te laten renderen op het boerenerf. Hoe kun je slimmer omgaan met inputs, en wat zijn kansen voor een betere prijs voor een regeneratief product met een hogere voedingswaarde.
Wat gaan we doen?
We begeleiden een 40-tal boeren in Groningen naar minimaal 100 hectare regeneratief beheerde landbouwbodems. Elke deelnemende boer bieden we de mogelijkheid om laagdrempelig 2 tot 3 hectare om te schakelen naar regeneratieve landbouw. Aan de hand van de opgedane kennis in dit project creëren we een blauwdruk voor de opschaling van regeneratieve landbouw in Nederland. Daarnaast onderzoeken we de nutritionele waarde van regeneratief geproduceerde producten. Welke kansen zijn er voor nutritionele waarde en smaak bij regeneratief geteelde producten? En hoe is dit te verwaarden in de markt, zodat het bijdraagt aan een rendabel bedrijfsmodel?
Hoe gaan we dit doen?
De transitie naar een nieuw systeem gaat niet in één keer. Het kost tijd om de omschakeling waar te maken. Hiervoor is het bundelen van krachten en het delen van kennis nodig om elkaar vooruit te helpen. In het eerste jaar (fase 1) ligt de focus op het werven van deelnemers en maken we een start met de begeleiding richting regeneratieve landbouw. In de opvolgende jaren (fase 2) vervolgt de begeleiding en uitvoering van regeneratieve maatregelen.
Meedoen?
Op dit moment hebben we genoeg aanmeldingen. Nieuwe inschrijvingen worden op de reservelijst geplaatst. Mocht er toch nog ruimte zijn voor extra deelnemers, nemen we contact met je op.
Blijf op de hoogte van het project
Ben je geïnteresseerd in de ontwikkelingen in het project? Meld je dan aan via onderstaande knop, en wij houden je op de hoogte.
Meer informatie
Projectleider: Josien van Harten (Agrifirm)
Partners: Agrifirm, Cosun, FrieslandCampina, Rabobank, LTO Noord, Invest-NL, Stichting Regeneratieve Landbouw Veenkoloniën, De Graanrepubliek
Opgave: Duurzame productie van nutritionele gewassen
Doel: Creëren van een blauwdruk om de transitie naar regeneratieve landbouw te versnellen
Wanneer: September 2023 t/m 2029
Wil je meer weten over het project ‘100 hectare regeneratieve landbouw'? Neem dan contact op met Agata van Oosten (Program Manager) via agata.vanoosten@ispt.eu, of met Nadine Kool (Program Officer) via nadine.kool@ispt.eu.
Dit project wordt mede gerealiseerd door het Nationaal Programma Groningen.
