In het Verre Oosten neemt het verband tussen voedingsmiddelen en gezondheid al duizenden jaren een vooraanstaande plaats in binnen de medische wetenschap. In het Westen is die aandacht recenter. Pas de laatste decennia krijgen ongezonde voedingsmiddelen, samen met een gebrek aan beweging, volop de aandacht als oorzaak van welvaartsziekten. Ook het inzicht in het positieve verband tussen gezonde voedingsmiddelen en betere gezondheid neemt toe.
De procestechnologie benut die nieuwe kennis. Het vakgebied verbindt zo een aantal zaken met elkaar. Het slaat een brug tussen een vitale bodem die productieve planten oplevert en een bloeiende afzetmarkt voor gezonde producten. Dat biedt de plattelandseconomie toekomst.
Vezels en micronutriënten
Macronutriënten zoals vetten, koolhydraten en eiwitten voorzien het lichaam van broodnodige energie. Vezels en micronutriënten hebben we niet nodig omdat ze calorieën leveren – dan doen ze vaak niet. Ze vervullen wel andere nuttige functies. Vezels dragen er aan bij dat de darmen goed werken. Dat is weer heel belangrijk voor het immuunsysteem. Vitamines, mineralen en sporenelementen dragen bij aan de weerstand, het regelen van de energiebalans, de celdeling en de werking van het zenuwstelsel. We hebben niet zo veel van al die verschillende stoffen nodig, maar we kunnen absoluut niet zonder.
Minder zuiver
Daarom is het belangrijk het landbouwsysteem zo in te richten, dat zo weinig mogelijk micronutriënten en vezels verloren gaan. De bewerking en verwerking van landbouwproducten hebben een sleutelrol. Traditioneel was de inzet, bijvoorbeeld bij de productie van kristalsuiker: hoe zuiverder, hoe beter. Inmiddels weten we dat minder vergaand zuiveren, producten met meer nuttige micronutriënten kan opleveren. Dat vraagt om anders kijken naar procestechnologie en om nieuwe en aangepaste processen.
Eiwit vrijmaken
Dat geldt ook voor het bereiken van andere doelen. Fascinating speelt bijvoorbeeld in op de groeiende vraag naar plantaardig eiwit. Echter, de mens is niet zo goed in staat allerlei soorten plantaardige eiwitten te verteren. Een koe fermenteert dergelijke eiwitten in vier stappen/magen, zodat wij ze wel kunnen eten. Bij die fermentatie wordt de onverteerbare inkapseling rond het eiwit afgebroken en komt het vrij te liggen voor vertering door de mens. Niet alleen de koe kan dit, ook met nieuwe procestechnologie moet dit mogelijk zijn. Het maakt de teelt van gewassen met moeilijk verteerbare plantaardige eiwitten kansrijker.
Energiebesparing
Procestechnologie gaat over ontwerpen van apparatuur en het letterlijk draaien aan knoppen. Daarmee is het mogelijk de voedingswaarde van eindproducten te regelen. Anders aan de procesknoppen draaien maakt het ook mogelijk de CO2-uitstoot sterk te verminderen. In de voedingsmiddelenindustrie zijn ontwateren en drogen belangrijke stappen. Vaak gaat dat nog met behulp van warmte – een energieslurper bij uitstek. Een andere benadering, met een grote rol voor membraanfiltratie, kan heel veel energie en daardoor uitstoot besparen. De technologie bestond al veel langer, maar is de laatste tijd sterk verbeterd door toepassing van nieuwe vindingen.
Hightech start-ups
Van dergelijke nieuwe vindingen moeten de verwerkingsprocessen het hebben. Die komen vaak van bestaande bedrijven. In andere gevallen willen onderzoekers in kennisinstellingen hun technologie zelf naar de markt brengen. Maar de procestechnologie is geen gemakkelijke omgeving voor nieuwe bedrijven. De aanlooptijd om nieuwe technologie naar de markt te brengen is lang, de risico's zijn groot en de benodigde investeringen zijn hoog. Fascinating brengt partijen samen om die problemen te overwinnen. Grote bedrijven en coöperaties hebben als inzet om samen met de regionale en nationale ontwikkelingsmaatschappijen start-ups de inbedding te bieden die het mogelijk maakt om te gedijen.